TRH-16 LİDYA UYGARLIĞI (M.Ö. 1200 - M.Ö. 546)

 

 

Lidya adı, bugünkü Gediz ve Küçük Menderes Nehirleri arasında kalan bölgenin ilkçağlardaki adıdır. Burada yaşayan halklara da Lidyalılar denilmiştir.

 

Lidyalılar, Frigyalılar gibi M.Ö. 1200'lerde Anadolu'ya gelerek bugünkü Gediz ve Küçük Menderes vadileri arasında kalan bölgede Kral Giges tarafından Sard/Sardes (Salihli) merkezli bir devlet kurmuşlardır. 

 

Lidya Kralı Alyattes ile Med Kralı Keyaksar, Anadolu hükümranlığı için M.Ö. 585'te Kızılırmak civarında savaşa başlamışlardır. Bu esnada oluşan Güneş tutulmasını Medler, tanrıların savaş istemediği şeklinde yorumlayarak savaşa son vermişlerdir. 

Bu savaştan önce  Thales, M.Ö. 585'teki (tahminlere göre 28 Mayıs M.Ö. 585) Güneş tutulmasını önceden hesaplayarak Lidya Kralına bildirmiştir.

 

Kimmerleri Anadolu'dan çıkaran Lidyalılar sınırlarını Kızılırmak'a kadar genişlettiler. Ayrıca Ege kıyılarındaki liman kentlerinin çoğu Lidyalıların eline geçmiştir. Ancak Pers saldırılarına dayanamayan Lidya Devleti, M.Ö. 546 yıllarında yıkılmıştır.

 

Lidya Devleti'nin yıkılmasıyla bütün Anadolu Pers egemenliği altına girmiştir. Çünkü o dönemde İyon Kent Devletleri de Lidyalıların kontrolü altında idi. 

 

Devlet Yönetimi

Krallıkla yönetilmişlerdir.

Ordu 

 

Ticaret faaliyetleriyle zenginleşen Lidyalılar, Anadolu'da ücretli askerlik sistemini kurmuşlardır. Ancak bu askerler arasında dil ve taktik birliği olmadığı gibi vatan-millet sevgisi de yoktur. Bu durum sadece para için savaşan ücretli askerlerin başarı kazanmasını zorlaştırmıştır. Bu da Lidyalıların yıkılmasında etkili olmuştur.

 

 Sosyal ve İktisadi Hayat

Ticarete büyük bir önem veren Lidyalılar, bu amaçla Efes'ten başlayarak Mezopotamya'ya kadar uzanan Kral Yolu'nu yapmışlardır. Bu yolun yapılması sonucunda;

• Lidyalılar zenginleşmiştir.
• Doğu ve Batı kültürleri arasında etkileşim artmıştır.
• Takas usulünün gelişen ticareti karşılayamaması üzerine M.Ö. 700'lü yıllarda Lidyalılar ilk parayı kullanmışlardır.

Dikkat! Lidyalıların parayı icat etmeleri; alışverişi kolaylaştırmış, ekonomik hayatı canlandırmış, sermaye birikimine ve finans sektörünün oluşmasına ortam hazırlamıştır. Paranın kullanılmaya başlamasından sonra değiş-tokuş (takas) usulü ortadan kalkmıştır.

Sanat

Lidyalılar dokumacılık, çömlekçilik, dericilik, altın işlemeciliği ve madencilik alanlarında ilerlemişlerdir.

Din

Çok tanrıcılık yaygındır. Kibele, Artemis, Zeus ve Apollo gibi Yunan tanrılarına inanmışlardır.