TRH-1 Tarih Biliminin Tanımı

 TARİH NEDİR?

Tarih kelimesi Arapça kökenli bir kelime olup TDK Sözlüğü'nde;

1.  (isim) Bir olayın gününü, ayını ve yılını bildiren söz.
2. (isim) Toplumları, milletleri, kuruluşları etkileyen hareketlerden doğan, olayları zaman ve yer göstererek anlatan, bu olaylar arasındaki ilişkileri, daha önceki ve sonraki olaylarla bağlantılarını, karşılıklı etkilenmeleri, her milletin kurduğu medeniyeti inceleyen bilim.
3. (isim) Bir konuyu geçmişi ve gelişimi içinde inceleyen anlatı: "Sen bana bir ata yadigârısın, geçmişin tarihini saklayan kutsal bir tomarsın" -Refik Halit Karay
4. (isim) Tarih kitabı: Cevdet Paşa'nın Osmanlı Tarihi
5. (isim) Tarih dersi: "Ertesi gün tarih imtihanı vardı." - Yusuf Ziya Ortaç.

olarak tanımlanmıştır.  

Batı dillerindeki tarih kelimesi ise Grekçe ἱστορία, historiá (soruşturma) teriminden türemiştir. 

Tarih bilimi için genel kabul görmüş olan aşağıdaki tanımı yaptıktan sonra tarihçilerin tarih ve tarih bilimi için yapmış oldukları tarih tanımlarına yer verelim.

İnsan topluluklarının geçmişteki yaşayışlarını, kültür ve uygarlıklarını, sosyo-ekonomik yapılarını, neden-sonuç ilişkisi içerisinde yer ve zaman göstererek inceleyen, elde ettiği bulguları belgelere dayanarak ve objektif bir şekilde açıklayan sosyal bilime "tarih" denir.  

 

Fransız Annales Okulu kurucularından Marc Bloch'a göre tarih, 

"zaman içinde insanların ilmi"

Amerikalı tarihçi  Frederick Jackson Turner'a göre,

"geçmişten bize ulaşan, günümüzde ortaya çıkan tenkitçi ve yorumcu bir anlayışla incelenen kalıntılar"

 Ariel ve Will Durant ise kolayca yorumlanacak birşey olarak görmedikleri tarihi,

"geçmişte olan hadiseler hakkındaki belgelerin verileri"

Yusuf Akçura'ya göre ise tarihin genel bir tanımı şöyledir:

"tarihin arzusu insanla ilgili olan geçmişteki olayları bildirmektir. İlim derecesine erişmek isteyen tarih, yalnız gerçek ve doğru olayı kabul ve nakleden tarihtir."

Kaynakçalar:

- KÜTÜKOĞLU S. Mübahat, Tarih Araştırmalarında Usûl, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2014

  

Gelecek Konu: Tarih Biliminin Konusu